ఢిల్లీ వాతావరణం ఆందోళనకరంగా మారింది – AQI రికార్డులు చెబుతున్న సంగతులు

సాక్షి డిజిటల్ న్యూస్ :గాలి పీల్చుకుంటేనే మనం బతుకుతాం.. కానీ ఢిల్లీలో మాత్రం గాలి పీల్చుకుంటే పోతాం అన్నట్టుగా పరిస్థితులు రోజు రోజుకూ దిగజారుతున్నాయి. దేశ రాజధానిలో వాయుకాలుష్యం ఏమాత్రం తగ్గడంలేదు. కొన్ని రోజులుగా ఢిల్లీ ప్రజలను ఊపీరి పీల్చుకోకుండా చేస్తుంది ఎయిర్ పొల్యూషన్. ఢిల్లీ నగరంలోని మొత్తం 39 ఎయిర్ క్వాలిటీ మానిటరింగ్ స్టేషన్లలో 19 కేంద్రాల్లో దాదాపు ప్రమాదకర స్థాయిలో ఎయిర్ క్వాలిటీ ఇండెక్స్ నమోదు అయింది.ఢిల్లీలో గాలి మరోసారి ఉక్కిరిబిక్కిరి చేసే ప్రమాదంగా మారుతోంది. రాజధాని గాలి నాణ్యత క్రమంగా తగ్గిపోతుంది. ప్రస్తుతం ఎయిర్‌ క్యాలిటీ ఇండెక్స్‌ 350 మార్క్ దాటేసింది. వాయు కాలుష్యం పరిష్కరించే ఢిల్లీ ప్రభుత్వం గ్రాప్‌ 2ను అమలు చేస్తోంది. పెరుగుతున్న కాలుష్యం ఇప్పుడు పిల్లల ఆరోగ్యానికి ముప్పుగా పరిణమిస్తోంది. తత్ఫలితంగా, అనేక ఢిల్లీ పాఠశాలలు పిల్లల భద్రతను దృష్టిలో ఉంచుకుని క్రీడలు, సమావేశాలు, ఆట సమయాలు వంటి బహిరంగ కార్యకలాపాలను తాత్కాలికంగా నిలిపివేసాయి. ఢిల్లీలోని నిర్మాణ కార్యకలాపాలపై, డీజిల్ జనరేటర్లు, కట్టెల పొయ్యిలపై ఆంక్షలు విధించింది. ఢిల్లీ-ఎన్‌సిఆర్‌లో మంగళ, బుధవారాల్లో వాయు నాణ్యత సూచిక (AQI) అనేక ప్రాంతాలలో 350 మార్క్ చేరుకుంది. ఇది ప్రమాదకర వర్గంలోకి వచ్చింది. దీని ఫలితంగా పిల్లలు, వృద్ధులలో శ్వాసకోశ సమస్యలు, కంటి చికాకు వంటి లక్షణాలు వేగంగా పెరిగాయి. దక్షిణ ఢిల్లీ, ద్వారక, న్యూఢిల్లీలోని పాఠశాలలతో సహా రాజధానిలోని అనేక ప్రముఖ పాఠశాలలు విద్యార్థులు బహిరంగం ప్రదేశాల్లో తిరగకుండా చర్యలు చేపట్టారు.గత కొద్దిరోజులుగా గాలి నాణ్యత తగ్గిపోతుండడంతో ఢిల్లీలోని పలు ప్రాంతాల్లో పట్టపగలే చిమ్మచీకట్లు కమ్ముకుంటున్న పరిస్థితులు నెలకొంటున్నాయి. ప్రధానంగా.. NCR ప్రాంతంలో విజిబిలిటీ భారీగా తగ్గింది. దీంతో.. దగ్గు, గొంతు నొప్పి, కళ్ల మంటలతో ప్రజలు తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారు. సెంట్రల్ పొల్యూషన్ కంట్రోల్ బోర్డ్ రిపోర్ట్‌ ప్రకారం.. అత్యధికంగా ఢిల్లీలోని ఆనంద్ విహార్‌లో గాలి నాణ్యత 384 పాయింట్లుగా నమోదు అయింది. అలాగే.. వజీర్‌పూర్‌లో 351, జహంగీర్‌పురిలో 342, బవానాలో 315, సిరి ఫోర్ట్‌లో 309 పాయింట్లుగా నమోదు అయింది. ఎయిర్‌ క్వాలిటీ అండ్‌ వెదర్‌ ఫోర్‌కాస్టింగ్‌ అండ్‌ రీసెర్చ్‌ నివేదిక ప్రకారం.. గాలి నాణ్యత 447 పాయింట్లు దాటితే.. తీవ్ర వాయు కాలుష్యంగా పరిగణిస్తారు. అయితే ప్రశాంతత ఢిల్లీ గాలి నాణ్యతకు ఏమి జరుగుతుందో చెప్పడానికి చాలా విషయాలు ఉన్నాయి. గాలి నాణ్యత స్టేషన్ల నుండి డేటాను విశ్లేషించడం వల్ల రాజధాని ఎలా ఊపిరి పీల్చుకుంటుందో.. ముందస్తుగా చురుగ్గా ఉండవలసిన అవసరం ఉందని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ప్రతి సంవత్సరం లాగే, దీపావళి 2025 అక్టోబర్ 20 రాత్రి దేశవ్యాప్తంగా అద్భుతమైన లైట్లు, ప్రతిధ్వనులను తెచ్చిపెట్టింది. కానీ దానితో పాటు రాజధాని అంతటా పొగమంచు, పొగమంచు పొరను కూడా కప్పేసింది. మఖ్యంగా పరిశ్రమలు, నివాస ప్రాంతాలు, ట్రాఫిక్ మిశ్రమంగా ఉండటంతో, గాలి నాణ్యతకు కణిక పదార్థాల సాంద్రతలు పెరగడం వల్ల జనాభాకు కళ్ళు మండుతున్నాయి. గొంతులో చికాకులు, శ్వాసకోశ సమస్యలు తీవ్రమవుతున్నాయి. ఢిల్లీ-NCR లో గాలి ఎల్లప్పుడూ కాలుష్యంతో కూడి ఉంటుంది. గాలి నాణ్యతను సాధారణంగా AQI (ఎయిర్ క్వాలిటీ ఇండెక్స్) ద్వారా కొలుస్తారు. కేంద్ర కాలుష్య నియంత్రణ బోర్డు (CPCB) ప్రకారం, 0-50 మధ్య AQI మంచిదని భావిస్తారు. 51 -100 మధ్య AQI సంతృప్తికరంగా పరిగణిస్తారు. 101 – 200 మధ్య AQI మోడరేట్‌గా ఉంటుంది. 201 – 300 మధ్య AQI పేలవంగా భావిస్తారు. 301 – 400 మధ్య AQI చాలా పేలవంగా పరిగణిస్తారు. అత్యంత ప్రమాదకరంగా భావిస్తారు. తాజా సమాచారం ప్రకారం, దీపావళికి ముందు, ఢిల్లీ గాలి నాణ్యత సూచిక 250 – 350 మధ్య ఉంది. దీని అర్థం ఢిల్లీలో గాలి ఇప్పటికే కాలుష్యమైనట్లు కనిపిస్తుంది. ఆపై దీపావళి రాత్రి అది మరింత దిగజారింది. క్రాకర్ల కారణంగా, ఢిల్లీలో గాలి నాణ్యత 433కి తగ్గింది. ఇది గురుగ్రామ్‌లో 433, అశోక్ విహార్‌లో 427, వజీర్‌పూర్‌లో 423, ఆనంద్ విహార్‌లో 410గా నమోదైంది. వాతావరణ శాస్త్రవేత్తల ప్రకారం, దీపావళికి ముందు, తరువాత ఢిల్లీలో వాతావరణంలో పెద్దగా మార్పు రాలేదు. దీనికి ముందు కూడా కాలుష్యం ఉంది. నగరంలో గాలి ఇప్పటికీ కాలుష్యమైంది. విషపూరిత గాలి ఢిల్లీ వాసుల శరీరంలోకి ప్రవేశిస్తోంది. అక్టోబర్ 21 నుండి 23 వరకు, ఆనంద్ విహార్‌లో AQI 385, వజీర్‌పూర్‌లో ఇది 366, అశోక్ విహార్‌లో ఇది 364. దీపావళి సందర్భంగా గురుగ్రామ్‌లో అధిక కాలుష్యం నమోదైంది. ఒక నివేదిక ప్రకారం, గురుగ్రామ్‌లో కాలుష్య స్థాయి 73 శాతం పెరిగింది. ఢిల్లీలో కాలుష్యాన్ని తగ్గించడానికి ఢిల్లీ ప్రభుత్వాలు అనేక చర్యలు తీసుకుంటున్నాయి. అయితే, కాలుష్యంలో పెద్దగా పురోగతి లేదు. నగరంలో కాలుష్యాన్ని తగ్గించడానికి ప్రభుత్వం మాత్రమే కాకుండా పౌరులు కూడా బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరించాలని వాతావరణ నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. మరోవైపు ఢిల్లీలో గాలి కాలుష్యం పెరుగుతుండడంతో అధికారులు అలర్ట్‌ అయ్యారు. గాలి కాలుష్యాన్ని తగ్గించేందుకు గ్రాప్‌ స్టేజ్‌-2ను అమలు చేస్తున్నారు. గాలి కాలుష్యం పెరిగిన సమయంలో ఢిల్లీతోపాటు పరిసర ప్రాంతాల్లో గ్రాప్‌(GRAP) అనే గ్రేడెడ్ రెస్పాన్స్ యాక్షన్ ప్లాన్‌ను అధికారులు అమలు చేస్తారు. గాలి కాలుష్యం స్థాయిలను బట్టి ఈ గ్రాప్‌ను నాలుగు దశలుగా విభజిస్తారు. ప్రస్తుతం గ్రాప్‌ స్టేజ్‌-2 అమలుతో ఢిల్లీలో గాలి కాలుష్యం మరింత పెరగకుండా చర్యలు చేపట్టారు. ఇందులో భాగంగానే.. బాణాసంచా కాల్చడంపై సీరియస్‌ యాక్షన్‌, డీజిల్, పెట్రోల్ వాహనాలతోపాటు 10-15 ఏళ్లు దాటిన వెహికిల్స్‌పై ఆంక్షలు విధిస్తారు. కాలుష్యం వెదజల్లే వాహనాలు సీజ్ చేయడంతోపాటు.. భారీ జరిమానాలు వేస్తారు. పరిశ్రమలు, విద్యుత్ ప్లాంట్లు, ఇటుక బట్టీల ఉద్గారాలపై పరిమితులు, బహిరంగ వ్యర్థాల కాల్చవేతపై నిషేధంతోపాటు.. పరిమిత స్థాయిలో డీజిల్ జనరేటర్ల వినియోగానికి ఆదేశాలు ఇస్తారు. బొగ్గు, కట్టెల పొయ్యిల వాడకాన్ని నిషేధిస్తారు. మొత్తంగా.. దీపావళికి ముందే వాయు కాలుష్యం చుట్టుముట్టేస్తుండడం ఢిల్లీ వాసులను భయపెడుతోంది.